تمامی سیستم‌های لجستیک در زمینه‌های حمل و نقل، بهداشت، مدیریت بحران و مدیریت انبار نقاط مشترک زیادی دارند. در واقع تمامی این سیستم‌ها نیاز به مدل سازی و بهینه سازی دارند. در مواردی که آن‌ها در محیط‌های چند معیاره (به طور کلی با معیارهای متضاد) تکامل می‌یابند، این سیستم‌های لجستیک به همان اندازه به ابزارهای پشتیبانی برای تصمیم گیری نیاز دارند.

لجستیک چیست؟

در این بخش دیگر لجستیک را به روش سنتی تعریف نمی‌کنیم، اما اجازه دهید برخی از تعاریف را در شکل مدرن آن مرور کنیم.

سیستم لجستیک کل فرآیند برنامه ریزی، اجرا و کنترل جریان کارآمد و ذخیره سازی مواد و محصولات، خدمات، اطلاعات، انرژی، افراد و سایر منابعی است که به داخل، از طریق و خارج از یک شرکت (هم در عموم و هم در سطح عمومی) حرکت می‌کند واز نقطه مبدا تا نقطه مصرف و با هدف برآوردن نیازهای مشتری انجام می‌گیرد.

سیستم لجستیک عبارت است از قرار دادن منبع در زمان مناسب، در مکان مناسب، با هزینه مناسب، با کیفیت مناسب، در حالی که یک معیار عملکرد معین را بهینه می‌کند و مجموعه ای از محدودیت‌ها را برآورده می‌کند.

 سیستم لجستیک عمیقاً بر استانداردهای زندگی تأثیر می‌گذارد. تحویل دیرهنگام غذا به فروشگاه، یک کالای لباس در اندازه و رنگ محدود؛ نمونه‌های ملموسی از مشکلات لجستیکی هستند.

یک سیستم لجستیک بر اساس تعریف و ماهیت آن شامل موارد زیر است:

1.     ذخیره سازی، انبارداری و جابجایی مواد

2.     بسته بندی و واحد سازی

3.     فهرست

4.     حمل و نقل

5.     اطلاعات و کنترل

این مطلب را هم بخوانید: برنامه ریزی لجستیک چیست؟

بخش برنامه ریزی لجستیک یک شرکت؛ شامل افراد بسیار حرفه ای است. مدیریت بخش دارای موقعیت بسیار پیچیده و چالش برانگیزی در برنامه ریزی و کنترل سیستم است.

این تعاریف به سیستم لجستیک به عنوان یک بخش یا واحد در یک تجارت نگاه می‌کند، اما به خاطر داشته باشید که سیستم لجستیک در اکثر زنجیره‌های تامین وجود دارد. و آن‌ها سیستم لجستیک را به عنوان بخشی از تجارت خود در نظر نمی گیرند، زیرا سیستم لجستیک تبدیل به تجارت آن‌ها می شود، بنابراین تمام استراتژی‌های آن‌ها در مورد سیستم لجستیک است، برخلاف مواقعی که استراتژی لجستیک بخشی از استراتژی‌های رقابتی، تجاری یا عملیاتی یک شرکت است.

شما باید مفهوم سیستم لجستیک را از زنجیره تامین متمایز کنید، اگرچه بسیاری از انتشارات اخیر از آن‌ها به عنوان یک مفهوم استفاده کرده اند. بخش زیر سعی می کند تفاوت بین سیستم لجستیک و زنجیره تامین را بیان کند.

تفاوت‌های سیستم لجستیک و زنجیره تامین

سیستم لجستیک را تعریف و اهمیت آن را ذکر کردیم. در حال حاضر به طور کلی توافق شده است که برای برنامه ریزی بهتر و درک مزایای واقعی سیستم لجستیک، اصول آن باید در بالادست برای تامین کنندگان و پایین دست برای مشتریان نهایی گسترش یابد.در مدیریت یک زنجیره تامین، عواملی مانند مشارکت و میزان پیوند و هماهنگی بین نهادهای زنجیره در نظر گرفته می‌شود.

حال بیایید چهار تفاوت بین سیستم لجستیک کلاسیک و مدیریت زنجیره تامین را با هم مرور کنیم:

از دیدگاه سیستماتیک، زنجیره تامین به‌عنوان یک کل در نظر گرفته می‌شود نه به عنوان یک سری بخش‌های متمایز مانند تهیه، تولید و توزیع. علاوه بر این مورد، هم تامین کنندگان و هم کاربران نهایی در فرآیند برنامه ریزی گنجانده شده اند.

 مدیریت زنجیره تامین یک فرآیند برنامه ریزی بسیار استراتژیک است که بر اساس تصمیمات استراتژیک به جای تصمیمات عملیاتی استوار است.

مدیریت زنجیره تامین؛ دیدگاه دیگری از میزان موجودی دارد. به جای اینکه موجودی‌های بزرگ را به روش سنتی به عنوان یک انبار ایمن برای هر نهاد در یک زنجیره حجیم کند، مدیریت زنجیره تامین از موجودی به عنوان آخرین راه حل برای متعادل کردن جریان یکپارچه محصول از طریق زنجیره استفاده می‌کند.

در یک زنجیره تامین، ایجاد یک سیستم اطلاعاتی یکپارچه که در آن همه واحدها به اطلاعات مربوط به تقاضا و سطح موجودی دسترسی داشته باشند، بسیار مهم است. اگر قرار بود یک زنجیره تامین مجموع موجودیت‌ها باشد نه ادغام آن‌ها، این جریان اطلاعات وجود نداشت، در حالی که برای موفقیت زنجیره توجه به این امر ضروری است.

علیرغم تلاش‌ها برای تعریف تفاوت بین مفاهیم سیستم لجستیک و زنجیره تامین، اکثر کسب ‌وکارها اکنون سعی می‌کنند تدارکات خود را به یک زنجیره تامین یا شاید به عبارت بهتر، یک زنجیره تقاضا منتقل کنند. بنابراین، این روزها بیشتر ادبیات لجستیک، در حال تغییر است.

این مطلب را هم بخوانید: مدیریت زنجیره تامین چگونه کار می‌کند و چرا مهم است؟

تسهیلات سیستم لجستیک

انواع مختلفی از سیستم‌های لجستیکی مانند زنجیره‌های تامین مواد، بازیافت محصول و سیستم‌های مشابه زیست توده به انرژی، شامل تسهیلات میانی برای تجمیع مواد و تثبیت موجودی وجود دارد و مفهومی که به طور گسترده برای مدیریت پسماند مواد غذایی مورد تحقیق قرار نگرفته است. این تأسیسات می‌توانند به‌عنوان قطب مرکزی در زنجیره‌های تأمین زباله برای چندین تأسیسات بازیابی آلی، از جمله زباله‌های غذایی که نیاز به دسته‌بندی، تصفیه و توزیع دارند، عمل کنند. این مفهوم به تولیدکنندگان نیاز دارد که پسماندهای آلی را با نادیده گرفتن ترکیب در طول جمع‌آوری؛ رها کنند.

در داخل تأسیسات، مدیران ممکن است ضایعات مواد غذایی را موجودی کرده و آن را به دسته‌های خاصی دسته ‌بندی کنند. سپس، ضایعات را می توان ترکیب و تصفیه کرد تا یک ماده اولیه با ویژگی‌های خاص بسته به ترکیب مورد نظر مشتری، فناوری بازیابی را تشکیل دهد.

با متمرکز کردن تلاش‌های ذخیره‌سازی و توزیع، بار شناسایی و پرداختن به ناهمگونی در ضایعات مواد غذایی ممکن است با قابلیت‌های فنی که صرفه‌جویی در مقیاس را افزایش می‌دهد و هزینه‌های عملیاتی را کم می‌کند؛ کاهش یابد.

گنجاندن مفهوم ذخیره سازی متمرکز در حمل و نقل ضایعات مواد غذایی، پیچیدگی سیستم لجستیک و زیرساختی را که شرکت‌های جمع آوری ضایعات غذایی و عملیات تسهیلات بازیافت با آن مواجه هستند، به طور قابل توجهی کاهش می‌دهد.

این مطلب را هم بخوانید: چالش‌ها، مزایا و بهترین شیوه‌های بهبود لجستیک انبار